Tanrı sevgisinden çok uzakta olduğumuz, sevmekten çok nefret etmenin ve savaşmanın haklı görüldüğü böyle bir dönemde, bugünün önemi daha değerli olsa gerek. Bugün, kilise takvimine göre ‘‘Kül Çarşambası’’ olarak adlandırılır. Bir diğer ifadeyle “alçalış dönemi” yani “lent” dönemi olarak bilinen dönem başlar.
2022 yılı için bugün, 2 Mart 2022 Çarşamba günü başlar ve 14 Nisan Perşembe günü, yani İsa Mesih’in öğrencileriyle ‘Son Akşam Yemeği’ olarak anılan güne denk gelen zamanda sona erer. Gelenekte 40 gün olarak bilinir fakat pazar günleri eklendiğinde 46 güne tekabül eder. Pazar günleri, Mesih’imizin diriliş günü olarak kabul edildiği için genellikle o gün oruç tutulmaz.
Nereden Geliyor?
Kül, geçmiş dönemlerde Yahudiler arasında matem ve tövbeyi simgeleyen bir unsurdu. Örneğin Eski Ahit’te, Eyüp 42:6’da ‘‘… Toz ve kül içinde tövbe ediyorum’’ der Eyüp. Aynı zamanda Daniel peygamber Tanrı’ya dualarını sunarken ‘‘…yüzümü Rab Tanrı’ya çevirdim. Duayla, yakarışla, oruçla O’na yalvardım; çul kuşanıp külde oturdum.’’ (Daniel 9:3) der. Yeni Antlaşma’da ise Matta 4:1-11 bölümlerinde İsa Mesih’in çölde 40 gün denenmesi Kiliseye bu oruç dönemi için ilham olmuştur. Aynı düşünce ve anlayışla, bugün de kiliseler simgesel olarak küle, Kutsal Kitap’tan gelen bu anlamı yükler ve Tanrı’nın önünde kendisini alçaltarak, O’nun iradesini ve yönlendirişini arar, Mesih’in yaptığı işleri anımsar.
Tanrı’ya Neleri Sunabiliriz?
Oruç zamanında, oruç tutmak için tek yol sadece yiyecek-içeceklerden kaçınmak değildir. Günümüzde oruç tutmak için yemeklerden uzak durmak dışında birçok oruç konusu bulunabilir. Mesela, eğer sosyal medyada çok fazla zaman geçiriyorsanız ‘lent’ döneminde bundan vazgeçebilirsiniz. Bu zamanları Tanrı’yı yüceltmek, dua etmek ve Kutsal Kitap okumak için kullanabilirsiniz. Kahveyi çok tüketen biriyseniz bu dönemde ondan vazgeçebilir ve aklınıza her kahve içmek fikri geldiğinde Tanrı’yı yüceltmek ve dua etmek için bir fırsat olarak değerlendirebilirsiniz. Tatlı-çikolata tüketmek konusunda zayıflığınız varsa ve aşırı tüketime kaçıyorsanız bu dönemde bu isteğinizi Tanrı’ya sunmak ve vazgeçmek için iyi bir dönemdir. Son olarak, bizler Türkiye’de yaşayan bireyleriz ve hayatımızdaki televizyon gerçeğini de unutmayalım. Eğer saatlerce televizyon izliyorsak, gelin bu dönemde bırakalım ve bunun yerine Tanrı’nın sözlerine odaklanalım. Bir genelleme yapacak olursak, lüksten kaçınarak Mesih’in sıkıntılarına ortak olduğumuz bu zamanda O’nun yaşadığı sade hayatı yaşayabiliriz.
Lent’in Amacı
Yukarıda yazılanların dışında bugünün özel anlamı bizzat yaratılış öykümüze dayanmaktadır. Yaratılış 3:19’da Tanrı’nın ‘‘Çünkü topraksın, topraktan yaratıldın ve yine toprağa döneceksin.’’ diye seslendiği insanoğulları olarak durumumuzu fark etmek, topraktan gelip toprağa döneceğimizi anımsamak ve bu dünyanın gelip geçici olduğunu bilmek ve bu durum üzerine derin düşünmek için büyük bir hatırlama zamanıdır.
Amacımız oruç tuttuğumuz zamanlarda sinir patlamaları yaşamak, krizler geçirmek, başkalarına bağırıp onları üzmek ve ibadet adı altında evde çocuklarımıza ve eşlerimize hayatı zindan etmek değildir. Veya yaklaşan yaz ayları, plaj sezonları için zayıflayıp daha iyi bir görünüme kavuşmak, diyet yapmak için bu dönemi bir fırsat olarak görmemeliyiz. Eğer aklımızda bu düşünce varsa, bilin ki bu şekilde oruç tutmak, oruç tutmak değildir, diyete girmektir. Tek amacımız ve en büyük arzumuz, Tanrı’nın iradesini fark etmemiz ve dualarımızı, isteklerimizi bu alçalış döneminde O’na sunmamız, isteklerimizi ve irademizi denetlememiz olmalıdır.
Tanrı, orucu yanlış bir şekilde uygulayan halkına, Eski Ahit’te, Yeşaya 58:6-11’de şöyle seslenmiştir:
Diyorlar ki, “Oruç tuttuğumuzu neden görmüyor, İsteklerimizi denetlediğimizi neden fark etmiyorsun?” Bakın, oruç tuttuğunuz gün keyfinize bakıyor, İşçilerinizi eziyorsunuz. Orucunuz kavgayla, çekişmeyle, Şiddetli yumruklaşmayla bitiyor. Bugünkü gibi oruç tutmakla Sesinizi yükseklere duyuramazsınız. İstediğim oruç bu mu sanıyorsunuz? İnsanın isteklerini denetlemesi gereken gün böyle mi olmalı? Kamış gibi baş eğip çul ve kül üzerine mi oturmalı? Siz buna mı oruç, RAB’bi hoşnut eden gün diyorsunuz? Benim istediğim oruç, Haksız yere zincire, boyunduruğa vurulanları salıvermek, Ezilenleri özgürlüğe kavuşturmak, Her türlü boyunduruğu kırmak değil mi? Yiyeceğinizi açla paylaşmak değil mi? Barınaksız yoksulları evinize alır, Çıplak gördüğünüzü giydirir, Yakınlarınızdan yardımınızı esirgemezseniz, Işığınız tan gibi ağaracak, Çabucak şifa bulacaksınız. Doğruluğunuz önünüzden gidecek, RAB’bin yüceliği artçınız olacak. O zaman yardım çağrılarınızı RAB yanıtlayacak, Feryat ettiğinizde, ‹İşte buradayım› diyecek. ‹‹Eğer boyunduruğa, başkalarını suçlamaya, Kötücül konuşmalara son verirseniz, Açlar uğruna kendinizi feda eder, Yoksulların gereksinimini karşılarsanız, Işığınız karanlıkta parlayacak, Karanlığınız öğlen gibi ışıyacak. 1RAB her zaman size yol gösterecek, Kurak topraklarda sizi doyurup güçlendirecek. İyi sulanmış bahçe gibi, Tükenmez su kaynağı gibi olacaksınız.
Sonuç
Sonuç olarak, yukarıda okumuş olduğunuz bu harika ayetler, Tanrı’nın inananlardan beklediği oruç şeklidir. ‘Lent’ dönemi, Tanrı’nın bizleri yönlendirmek istediği bu istekleri gerçekleştirmek için harika bir fırsattır ve Tanrımızı hoşnut eder. Tüm bu yazıda görüldüğü üzere oruç tutmak, bu alçalış dönemine girmek, üzücü değil sevindirici olmalıdır. Çünkü bu dünyadaki arzularımızı denetlemek ve Tanrı’nın gözünde iyi olanı yapmak için özdenetim sahibi olabilmemize fırsattır.
Öyleyse gelin bu dönemde nasıl yaşamamız gerektiğini hatırlayalım, toprak olduğumuzu anımsayalım, ayartılara nasıl karşı duracağımızın farkında olalım. Yüce Tanrı, eşsiz görkemi ve kutsallığıyla sizleri ziyaret etsin, bu dönemde güçlendirsin ve kendi yolunda eğitsin.