İsrail ulusu hakkında birçok şey söylenilmiştir. Bu söylenenler arasında en bilindik cümle ise şudur: İsrail halkı Allah tarafından seçilmiş özel bir halktır ve onun dışındaki bütün halklar İsrail halkına hizmet etmek için vardırlar. Peki bu iddia gerçekten doğru mudur?
Bu yazıda bu iddialar üzerinde durarak söylentilerin gerçek olup olmadığına bakacağız. Ama öncesinde bu halkın nasıl ortaya çıktığına dair biraz Eski Ahit’e (Tevrat ve Zebur) doğru yolculuk yapalım.
İsrail halkının kökleri Hz. İbrahim’e kadar dayanmaktadır. Allah, Hz. İbrahim’e seslenip onu Keldanilerin Ur kentinden çağırdı. Allah, Hz. İbrahim’e “seni büyük bir ulus yapacağım, sana ün kazandıracağım, bereket kaynağı olacaksın.” (Yaratılış 12:2) dedi. Bu ayetler İsrail halkının doğuşunun ilk habercisiydi. Hz. İbrahim günümüzde Türkiye topraklarında bulunan Harran’a yerleşti.
Hz. İbrahim’in, karısı Sara’dan İshak ve cariyesi Hacer’den İsmail adında iki oğlu oldu. Bu iki çocuktan da iki büyük ulus ortaya çıktı ama Yaratılış 21:12’de şöyle der; “…çünkü senin soyun İshak’la sürecektir.”. Bu ayetlere göre asıl vaadin sahibi İshak’tır.
Hz. İbrahim’in karısı Sara kısır olduğu halde Allah onun kısır rahmini bereketleyerek bir çocuk dünyaya getirmesini sağladı. Daha sonra Allah, Hz. İbrahim’i denemek için oğlu İshak’ı kurban etmesini istedi fakat oğlunu kurban edeceği esnada Allah onun karşısına bir koç çıkardı ve Hz. İbrahim, İshak yerine Allah tarafından sağlanmış koçu kurban olarak sundu.
Kutsal Kitap’a göre kurban sunmak çok önemlidir. Çünkü İbraniler 9:22’de şöyle okuruz, “Nitekim Kutsal Yasa uyarınca hemen her şey kanla temiz kılınır, kan dökülmeden bağışlanma olmaz.”. Yukarıdaki ayetegöre kurban sunularak kan dökülmesi gerekiyordu ki günahlar temizlensin. Peki bunun İshak’ın kurban edilmesi ile ilişkisi nedir?
İshak’tan Yakup ve Esav adında iki oğul dünyaya geldi. İshak’ın iki oğlundan biri olan Yakup, Allah’ın bereketini aldı ve Allah tarafından Yakup’a İsrail adı verildi (Yaratılış 32:28). Yakup’un İsrail adını alması ile beraber, İsrail halkı resmen doğmuş olur. Çünkü, Yakup’un on iki oğlu olur ve bu on iki oğul bugünkü İsrail halkının atalarını oluşturur.
Birçok iddianın aksine, Allah İsrail halkını büyük bir toplulukken seçmedi. Hz. İbrahim’i çağırarak onun soyundan kendine, sıfırdan bir halk oluşturdu. Bu halk çok güçlü ya da zeki olduğu için seçilmedi, tersine, Allah istediği için bu halk var oldu.
Yazının başında yer alan ilk soru şuydu: İsrail halkını Allah özel olarak seçti mi?
Yasa’nın Tekrarı 7:6-8 ayetleri bu soruya cevap veriyor.
“Siz Tanrınız RAB için kutsal bir halksınız. Tanrınız RAB, öz halkı olmanız için, yeryüzündeki bütün halkların arasından sizi seçti. RAB’bin sizi sevmesinin ve seçmesinin nedeni öbür halklardan daha kalabalık olduğunuzdan değil. Siz sayıca öbür halklardan azdınız. RAB size sevgisini göstermek ve atalarınıza ant içerek verdiği sözü yerine getirmek için güçlü eliyle sizi Mısır’dan çıkardı; köle olduğunuz ülkeden, Mısır Firavunu’nun elinden sizi kurtardı.”
Ayetten de anlaşılıyor ki İsrail halkı ile Allah arasında özel bir antlaşma vardır. Bu antlaşma gereğince İsrail halkı, Allah’ın varlığını yer yüzünde somut bir şekilde göstermesi için seçildi. Yani Allah, İsrail halkı aracılığıyla kendisini bu dünyaya tanıtıyor.
Allah kendisini tanıtırken, sadece İsrail halkını seçmekle kalmıyor, aynı zamanda onlara birçok kural da veriyor. Bu kuralların temel amacı, İsrail halkının diğer uluslardan ayrı bir halk olduğunu belirgin bir şekilde göstermesidir.
Benzer bir ayet Mısır’dan Çıkış 19:5’te de yer alır. Ayet şöyle söyler:
“Şimdi sözümü dikkatle dinler, antlaşmama uyarsanız, bütün uluslar içinde öz halkım olursunuz. Çünkü yeryüzünün tümü benimdir.”
Bu ayetlerden anlaşılıyor ki İsrail halkı, Allah tarafından özenle seçilmiş bir halktır ama yapılan antlaşmanın bir koşulu vardır, o da İsrail halkının, Allah’ın onlara vermiş olduğu kurallarla uyarak O’nun yolundan gitmeleridir.
Peki İsrail halkı bu antlaşmaya uydu mu?
İÖ 5. yüzyılda yazılmış olan Malaki kitabının 3.bölümünün 7 ayeti şöyle diyor: “…Atalarınızın günlerinden bu yana kurallarımı çiğnediniz, onlara uymadınız…” bu ayetten anlaşılıyor ki İsrail halkı, Allah’ın buyurduğu yoldan gitmedi ama yine de Allah kendi sözünden vazgeçmediği için İsrail halkına verdiği söze sadık kaldı.
Yazının başında yer alan ikinci soru şuydu, diğer halklar İsrail halkına hizmet etmek için mi var oldular?
İsrail, halkı ilk var olmaya başladığı andan itibaren İsrail’in diğer uluslara kölesiymiş gibi davrandığını okumuyoruz. Aksine, diğer uluslara örnek olması gerektiği için bu halkın üzerinde daha ağır bir yük vardı.
Yeni Antlaşma’ya gelince, Eski Antlaşma’da seçilmiş halk olarak gördüğümüz İsrail halkının pozisyonu değişmeye başlıyor. Mısır’dan Çıkış 19:6 ayeti ile 1.Petrus 2:9 ayeti arasında bir ilişki söz konusudur.
“Şimdi sözümü dikkatle dinler, antlaşmama uyarsanız, bütün uluslar içinde öz halkım olursunuz. Çünkü yeryüzünün tümü benimdir.” Mısır’dan Çıkış 19:6
“Ama siz seçilmiş soy, Kral’ın kâhinleri, kutsal ulus, Tanrı’nın öz halkısınız. Sizi karanlıktan şaşılası ışığına çağıran Tanrı’nın erdemlerini duyurmak için seçildiniz.” 1.Petrus 2:9
Mısır’dan Çıkış 19:6 ayeti İsrail halkı için söylenmiştir. 1.Petrus 2:9 ise İsa Mesih’e iman etmiş kişiler için söylenmektedir. Her iki ayetin kapsadığı grup farklıdır ama ayetlerdeki anlam aynıdır.
Nasıl ki İsrail halkı, Allah’ın yüceliğini insanlara göstermek için seçilmişse, İsa Mesih’le beraber kilise de bugün o görevi sürdürmektedir.
Nasıl ki İsrail, Allah’ın kutsallığını gösteriyorsa, bugün de kilise o kutsallığı göstermektedir.
Sonuç
İsrail halkı Allah tarafından özellikle seçilmiş ve hiç yoktan var edilmiş bir halktır; çok zeki veya akıllı bir halk oldukları için seçilmediler, aksine Allah onları seçtiği için özel bir halk oldular.
İsrail halkının Mesih’i kabul etmemesi nedeniyle bu seçilmişlik şu anda İsa Mesih’e iman eden kilise halkında görülmektedir.
İsa Mesih’e iman eden her bir kişi, Allah’ın yüceliğini göstermek için kilise halkına dahil olmuş demektir.
Rab İsa Mesih’in kurtaran lütfu sizinle birlikte olsun.